Metamorfozy w starej szkole

ZjAva ‘2017 zaliczona. Jeden z niewielu już konwentów poświęconych wyłącznie samemu graniu kusił mnie od dawna, w końcu się udało. Tak naprawdę pojechałem tam głównie w celu pogrania w nowo wydane Metamorhosis Alpha, najchętniej z kimś, kto już przeczytał podręcznik. Lepiej nie mogłem trafić, ale o tym za chwilę.

Sam konwent zrobił na mnie dobre wrażenie, pewnie dlatego, że sam świetnie się bawiłem. Było jak pograć, było o czym posłuchać, było jak schować się przed zgiełkiem i hałasem. Organizatorzy sympatyczni i żywo zainteresowani tym, co się dzieje na imprezie. Doskwierały trochę warunki sanitarne (prysznice i toalety) oraz brak wydzielonego miejsca do spożywania posiłków (wiadomo, że nigdzie się tak dobrze nie gada, jak w kuchni). Za to podłoga do spania, wyznaczona na sali gimnastycznej, była czysta, wygodna i ciepła. Trzeba pamiętać, żeby następnym razem zabrać piłkę do kosza.

I am not zombie

Dominującym akcentem tegorocznej zjAvy była wszechobecna promocja amerykańskiej gry I Am Zombie, która ma być ponoć wydana po polsku. Było na jej temat sporo prelekcji, poprowadzono liczne sesje i chcąc nie chcąc przewijała się jako częsty temat rozmów. Powód dla tak szeroko zakrojonej akcji był jak najbardziej zrozumiały. System ma być wydany "na bogato", wraz z pudełkowym Niezbędnikiem Drużyny, co może się okazać zadaniem trudnym i zapewne należy włożyć w projekt sporo energii, żeby nie skończył się niewypałem.
Obejrzałem podręcznik oryginalnego wydania. Kolorowy, błyszczący, mroczny. W pudełku specjalne kostki z mózgami i żetony – cacy. Przekartkowałem, wysmarowałem się maścią na zombie i poszedłem obejrzeć grę, która rzeczywiście została wydana, choć bez takiego wielkiego szumu.

Prezentacja Metamorphosis Alpha
Historyczna premiera polskiego wydania pierwszej gry fabularnej science fiction odbyła się bez pompy, błysku fleszy, przecinania wstęg i przy niewielkiej publiczności. Za to w sympatycznej i normalnej atmosferze. Wydawcy, w postaci stopniowo przybywających k6 trolli, opowiadali bez ogródek o szczegółach związanych z negocjacjami w sprawie uzyskania licencji, jak i o kwestiach finansowych. Sporo było też dywagacji o tym "co dalej?".
Co najważniejsze, obejrzeliśmy wreszcie świeżo wydrukowane podręczniki do MA. Odebrałem też przy okazji swój egzemplarz. Jak to wygląda? Niezbyt gruba książeczka w miękkiej okładce, formatu A4, zszyta zszywkami, jak przystało na oldschool. Wygląda zwyczajnie. W kuluarach pojawiły się głosy, jak by tu ów produkt postarzyć. Seji rzucił coś o polewaniu kartek herbatą. Moim zdaniem, nie ma lepszej metody, niż intensywne wymiąchać podręcznik na sesjach i dać mu czas. Po pół roku użytkowania powinien wyglądać ultrasowo. :)

Próba odwagi
Jedyną na konwencie sesję w MA poprowadził nie kto inny, jak Seji (czyli tłumacz gry) we własnej osobie. Mimo niewątpliwej tremy przeszedł próbę zwycięsko. Bawiłem się przednio, w towarzystwie znakomitych graczy i w wesołej atmosferze. Malowanie mapy kredkami, jak i barwne opisy Prowadzącego, dodawały rozgrywce kolorytu. Przygoda była dobrze skrojona pod konwentowy jednostrzał, choć widać było, że Marcin był też przygotowany na swobodną, sandboxową eksplorację. Jedyne, co mi doskwiera, to że mam teraz okrutny niedosyt.
Nie wiem, czy pozostali uczestnicy sesji podzielają moje wrażenia. Pewnym zgrzytem mogły być chyba moje nawyki, wyniesione z trzyletniej zabawy w piaskownicy, których nie umiałem do końca opanować. Starałem się dopasować, ale takie zachowania, jak asekuranctwo, nieustanne dopytywanie o szczegóły, ciągłe szukanie stanowisk obrony, przesadna eksploracja wszystkiego oraz jawnie okazywana ochota do omijania questów i do skoków w bok mogła resztę ekipy denerwować. Ciągle wydawało mi się, że popełniam jakieś faux pas, ale dopiero z czasem do mnie dotarło co robiłem nie tak, jak już w pełni przemyślałem swoje „zachowanie”.

Co zgrzyta w Metamorphosis Alpha*
Przy okazji sesji, mam kilka uwag, o których chyba warto powiedzieć od razu, na gorąco. O zaletach gry piszę nieustannie, więc nie chcę się tu rozwodzić. Fascynujący świat, w który można wrzucić właściwie dowolne pomysły i gdzie odjechane przygody pojawiają się same, na każdym kroku. Trochę obawiałem się jedynie mechaniki - te tabelki, niedopowiedzenia itd. Tutaj akurat byłem bardzo pozytywnie zaskoczony.  System moim zdaniem posiada idealny balans między mechanicznym „kranczem” a językiem opisu. To, co istotne, jest przedstawione w prosty sposób, tabelki nie sprawiają kłopotów, a sytuacji nietypowych nie ma aż tak dużo i łatwo coś wówczas zaimprowizować. Tyle, że tutaj ten podział na mechanikę i narrację jest postawiony inaczej, niż w innych, zwłaszcza nowszych systemach. Jedyna rzecz, że trzeba się po prostu lekko przestawić.
Potencjalną trudność widzę natomiast w kampaniach opowiadających o dzikusach niezdających sobie sprawy, że są na statku (taką właśnie sesję graliśmy). Na papierze wygląda to na super pomysł. Konwencja taka narzuca jednak na barki arbitra konieczność nieustannego tłumaczenia najbardziej prostych zjawisk czy przedmiotów (jak choćby pudełko ze spinaczami) na język zrozumiały „pierwotniakom”. Seji jest doświadczonym mistrzem gry i dał sobie świetnie radę, ale po pięciogodzinnej sesji widać było, że jest nieźle zmęczony. Może m.in. z tego powodu? Uważam, że taką kampanię byłoby o wiele łatwiej poprowadzić, jeżeli gracze rzeczywiście nie wiedzieliby, w jaki grają system. Dla nich też byłoby to wtedy łatwiejsze i zarazem bardziej intrygujące. Moja sugestia, jeśli planujecie robić przygodę o myśliwych i zbieraczach, to poprowadzić kilka sesji o polowaniu na dziki i bieganiu po lesie, a dopiero z czasem zacząć podrzucać stopniowo informacje, że coś w tym świecie jednak nie gra. Ażeby ułatwić sobie zadanie, można też np. naszkicować przedmioty z tabelki ze „skarbami” na karteczkach i dawać graczom obrazki.
Jeśli zaś nie chcemy się męczyć z opisami, albo gracze dobrze wiedzą, z jakim światem mają do czynienia, łatwiej byłoby odpalić kampanię o lepiej zorientowanych postaciach. Mogliby to być np. złomiarze, którzy właśnie wymontowali jakiś kluczowy element systemu sterowania i cały świat zaczyna trzeszczeć w szwach, a oni muszą znaleźć sposób na rozwiązanie problemu. Albo można zacząć od wybudzenia pasażerów z hibernacji, jak w przygodzie dołączonej na końcu podręcznika, lub jak w ostatnim filmie Passengers.

Kilka drobnych uwag miałem też do swoich szablonów. Linie siatki heksagonalnej są nieco zbyt szczupłe i giną pod kredką. Przydałaby się też wersja dla graczy, nieznających kształtu i rozmiarów zwiedzanego przez nich świata. Pracujemy nad tym…

Kuglarz o sandboxie
Drugim punktem programu, na którym mi zależało, była prelekcja Kuglarza o budowaniu „nieliniowej fabuły” w rozgrywce typu sandbox.  Być może część z Was zna tę prelkę z Coperniconu – mnie tam niestety nie było. Jeśli nie znacie, to polecam. Słuchało mi się bardzo przyjemnie i sporo się dowiedziałem. Co do głównej tezy, totalnie się nie zgadzam, dlatego zabrakło mi tam czasu przewidzianego na dyskusję.
Nie uważam, że w erpegu musi być fabuła i że fabuła musi mieć klasyczną strukturę, żeby stanowiła udaną opowieść. Zwłaszcza, jeśli chcielibyśmy taki schemat stosować dla każdej sesji. To jak ze słuchaniem płyty. Jeśli będą na niej same piosenki, typu intro-zwrotka-zwrotka-refren-zwrotka-refren-solo-zwrotka-refren, to nas ta płyta szybko znudzi. Dla mnie muszą być też tzw. wypełniacze, które zburzą schemat, dodadzą klimatu czy dadzą odpocząć uszom. No nie wiem, może to kwestia gustu.
Nie zgadzam się też, że wszystkie losowane z tabelki sytuacje muszą być umocowane w elementach (konfliktach) świata przedstawionego. Jeśli uczestniczymy w rozgrywce, gdzie prowadzący jest wycofany do roli arbitra, a gracze sami budują fabułę, to jest to w ogóle niepotrzebne. Każdemu spotkaniu, które wylosujemy powinien rzeczywiście towarzyszyć jakiś smaczek, ale to gracze powinni decydować, czy dana scena będzie pełnić jakąkolwiek rolę w ich historii.
To, co teraz mówię, to wyłącznie mój punkt widzenia i nie przeszkadza mi w ogóle, że ktoś myśli inaczej. Nie wiem też, czy dobrze, że teraz o tym piszę, miejsce chyba nie jest całkiem dogodne. Chciałem, żeby mi to nie zginęło i żebym miał to spisane. Nie wiem też, czy ładnie by było tu na ten temat dyskutować. Może zapytam Michała?

Co do porad bardziej szczegółowych, to dla odmiany wiele z nich bardzo mnie przekonało. Jak ta o recyklingu enpeców. Super :) Ogólnie, bardzo się cieszę, że tam poszedłem. Czułem, że słucham o czymś, co mnie rzeczywiście interesuje.


Ogólnie rzecz biorąc, jestem wielce kontent z eskapady do stolicy. Fajny klimat, kilka interesujących encounterów, świetni ludzie i wiele zabawnych sytuacji (jak ktoś był na prelce u Kuglarza, to wie, o czym mówię…). Nie wiem, czy i kiedy uda mi się wybrać na kolejny konwent – może Polcon? Wróciłem z miłymi wspomnieniami oraz nowym podręcznikiem w garści, na który tyle czekałem. ZjAvę mogę w każdym razie szczerze polecić. Do tematu Metamorphosis Alpha zaś jeszcze wrócimy – i to zapewne dość szybko.

*parafrazuję Enca