sobota, 24 czerwca 2017

Słownik sandboxera

Dopóki graniem w piaskownicy - często połączonym z nurtem powrotu do starych RPG's - zajmowała się u nas garstka osób, nie było potrzeby definiowania słów, które wszyscy rozumieli podobnie. Takie choćby określenia, nie tłumaczone w powszechnym użyciu z języka angielskiego, jak 'sandbox', czy 'oldschool RPG', funkcjonowały jako idee, czy też cele, do których chcielibyśmy dążyć. Nie wymagały precyzowania.
Obecnie dyskusję poświęconą rozumieniu terminu 'piaskownica' w grach fabularnych, toczoną w różnych sferach polskojęzycznego internetu, śledzi kilkaset osób (grupa Sandbox RPG PL na Facebooku liczy już przeszło 600 użytkowników). Coraz więcej ludzi zabiera głos i chce, aby był on słyszany. To dobrze, ale to rodzi również szereg problemów. Największym z nich jest narastający chaos pojęciowy, ogromnie utrudniający porozumienie się i generujący konflikty. W związku z tym, aby nie musieć się codziennie borykać z kakofonią różnie rozumianych słów i określeń, proponuję stworzyć słownik kilku podstawowych terminów. Poniżej przedstawiam dokument roboczy, który może być do niego przyczynkiem. Mam zamiar go rozbudowywać, w oparciu o głosy usłyszane od różnych uczestników dyskusji. Na szczęście, część z tych osób jasno, logicznie i metodycznie formułuje swoje opinie, dzięki czemu zadanie to staje się nieco łatwiejsze.

Słownik nie ma na celu ingerencji w znaczenie słów, narzucania mojej wizji, jak też wizji osób, które uważam za autorytety. Chodzi tylko o ułatwienie komunikacji. Niemniej, ze względu na ograniczony czas jakim dysponuję, będę w nim uwzględniał tylko takie głosy, o jakich wspomniałem - uargumentowane, logiczne i spójne. Zachęcam do komentowania, korygowania mnie, dyskusji i propozycji Waszych definicji terminów. Słownik dotyczy wyłącznie tradycyjnych (stołowych) gier fabularnych.

⧫   ⧫   ⧫

Arbiter - zob. sędzia.

Główny wątek - hasło “sandbox z wątkiem przewodnim”, czy też “wątkiem głównym” jest określeniem potocznym, używanym dość często w dyskusjach o sposobach prowadzenia rozgrywki w piaskownicy. Jest to skrót myślowy, który nie odnosi się do wszystkich ważnych wątków fabularnych, ale do zaszytego w świat gry scenariusza wydarzeń, lub też wątku wyraźnie wyznaczającego cel, kierunek bądź przebieg fabuły, przygotowanego z góry przez sędziego (zob. quasi-sandbox).

Hexcrawl - sposób rozgrywania kampanii RPG, w którym prowadzący rozmieszcza  różne "ciekawe miejsca" (POIs - Points of Interest) na mapie hexagonalnej, a gracze mogą podejmować eksplorację świata w dowolnie obranych kierunkach. Rozgrywce zwykle towarzyszą specjalne zasady poświęcone mechanice pokonywania odległości, widoczności punktów orientacyjnych, gubienia się itp.

Kość wyroczni (ang. Oracle Die) -  rzut kośćmi wykonywany przez prowadzącego, mający na celu bezstronne określenie, czy dana rzecz lub okoliczność mogła zaistnieć w świecie gry. Kości wyroczni najczęściej wykorzystywane są w sytuacjach istotnych dla przebiegu zdarzeń, kiedy to prowadzący nie chce ingerować w ów przebieg arbitralnie podejmowanymi decyzjami.

Moduł - kupiony lub przygotowany przez prowadzącego materiał, używany do prowadzenia sesji. Przeważnie zawiera opis części świata przedstawionego wykorzystywanej podczas przygód, opis i statystyki zamieszkujących go istot, mechanizmy wpływające na jego dynamikę, jak również zestaw narzędzi do prowadzenia sesji. Moduł zaprojektowany w celu rozgrywania przygód w piaskownicy nie oznacza, że taki właśnie będzie styl prowadzonych w oparciu o niego sesji.

OSR - skrót od ang. 'Old School Renaissance', oznaczającego modę, nurt czy też hasło marketingowe związane z powrotem zainteresowania wobec najstarszych gier fabularnych i tworzeniem/ sprzedawaniem na tej bazie zupełnie nowych produktów.

Otwarty świat - środowisko gry pozbawione sztucznych barier, w którym postacie prowadzone przez graczy mogą swobodnie przemieszczać się i eksplorować dowolnie wybrane przez siebie miejsca.

Punkt światła (z ang. Point of Light, w skrócie PoL) - naniesiony na mapę przyczółek cywilizacji, otoczony dzikim, niebezpiecznym i niezbadanym terenem.

Quasi-sandbox - sposób rozgrywania sesji, w którym prowadzący korzysta z typowego zestawu sandboxowych narzędzi, ale w znaczący sposób wpływa na przebieg tworzonej fabuły, np. samemu określając cel, linię fabularną (główny wątek) lub ograniczając rodzaj działań możliwych do wykonywania w świecie gry.

Referee - zob. sędzia

Retrogaming - idea, za którą stoi chęć powrotu do pierwotnej (historycznej) energii i stylu rozgrywania sesji RPG. Bazuje na rekonstrukcji, budowanej w oparciu o zachowane gry, materiały do nich oraz wspominki i pamiętniki uczestników ówczesnych rozgrywek. Retrogamerzy zainteresowani są przede wszystkim grami z lat 70., w tym zwłaszcza najstarszymi systemami, takimi jak Dungeons & Dragons (1974),Tunnels & Trolls (1975) czy Metamorphosis Alpha (1976). Styl rozgrywki retrogamerów często bardzo przypomina granie w piaskownicy, jako że u początków funkcjonowania hobby nie prowadziło się sesji w oparciu o gotowe (kupowane) moduły.

Rzut na reakcję - losowe określanie nastawienia napotykanych istot i postaci niezależnych. W rozgrywce sandboxowej stanowi jedno z najważniejszych i najczęściej stosowanych narzędzi do improwizacji spotkań. W grze bazującej na scenariuszach rzut na reakcję jest rzadko stosowany i traci rację bytu.

Sandbox
(jako styl gry) - model improwizowanej rozgrywki, podczas której gracze dowolnie ustalają cele i rodzaj aktywności, jakie podejmują ich postacie. Fabuła w s. powstaje w efekcie działań bohaterów graczy oraz często na bazie przypadkowo generowanych zdarzeń i sytuacji, nie zaś w wyniku realizowania z góry przyjętych założeń, podyktowanych przez scenariusz lub osobę sędziego.

Sandbox (jako wirtualny świat gry) - plastyczne, realistyczne i interaktywne środowisko, w którym gracze mogą dowolnie decydować o działaniach swoich postaci, będąc ograniczeni jedynie "fizyką" i dynamiką świata przedstawionego, a nie wytycznymi narzuconymi przez sędziego lub projektanta modułu.

Sędzia (inaczej arbiter, z ang. Referee) - alternatywne wobec ‘mistrza gry’ określenie osoby prowadzącej rozgrywkę, stosowane dla podkreślenia jej bezstronności w pilnowaniu reguł gry oraz ograniczonego zaangażowania w moderowanie fabułą przygody.

Tabela abstraktów - narzędzie wykorzystywane do losowego generowania sytuacji i zdarzeń, pozwalające na twórcze improwizowanie scen, oparte o kilka losowych haseł.

Wędrowne potwory (ang. wandering monsters) - tabela typowych spotkań (nie muszą to być klasycznie rozumiane potwory), które mogą przydarzyć się postaciom graczy w określonych sytuacjach. Szansę na spotkanie z tabeli sprawdza się najczęściej raz razy na 1-2 tury eksploracji lub raz na dzień wędrówki. Stosowanie tabeli w.p. wprowadza czynnik chaosu na sesji, zwiększa stopień trudności przygody i tworzy presję czasu.

10 komentarzy:

  1. Msz. Wywaliłbym ze słowniczka hexcrawl, quasi-sandbox i wandering monsters. A sb przydałaby się jedna, za to sensowna definicja. W tej chwili można w nie wpisać niemal wszystkie aktywności RPG.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Przemyślałem sprawę pod różnymi kątami. Mam zamiar faktycznie wyrzucić trzecią definicję (sbx jako zestaw narzędzi), bo bardzo mało osób tak to rozumie, a poprzez takie ujęcie zaciera nam się granica między tym, co jest modułem, a co sandboxem. Ja sam nigdy nie używałem tego słowa w takim rozumieniu.

      Tłumaczenie sandboxa jako miejsca (w świecie przedstawionym i w kontekście fabularnym) jest bardzo bliskie pierwotnemu znaczeniu słowa. Piję tu do ustaleń Adama i moich z poprzedniej notki. Mnie by taka definicja wystarczała, ale mnóstwo ludzi sandbox opisuje jako 'styl gry'. W mowie potocznej sam tak czasem piszę. Wolałbym, żeby to zostało, zwłaszcza, że wyjaśnienie tej kwestii ma sporą wartość informacyjną/dydaktyczną.

      Zgadzam się, że moja definicja sandboxa jako stylu gry jest jednak zbyt szeroka. Pracuję nad tym.

      Usuń
  2. W definicji quasi-sandboksa rozluźniłbym jeszcze kryteria i odrobinę przeredagował:
    "quasi-sandbox - sposób rozgrywania sesji, w którym prowadzący korzysta z typowego zestawu sandboxowych narzędzi, ale w znaczący sposób wpływa na przebieg tworzonej fabuły np. określając cel, linię fabularną (główny wątek) lub podpowiadając rodzaj działań możliwych do wykonywania w świecie gry."

    Co do paru definicji słowa sandboks, zależnie od kontekstu, to podoba mi się takie podejście. Owszem można je połączyć w jedną definicję, ale tak jak jest teraz, wyraźniej są podkreślone te konteksty.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dzięki Piotrze! Już poprawiłem. Co do drugiej kwestii odniosę się wieczorkiem, pod postem Mr T.

      Usuń
  3. A zamiast quasi-sandbox nie brzmiałoby zgrabniej semi-sandbox? ;p

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pojęcie quasi-sandbox jest o tyle lepsze, że jest używane. Zdefiniował je Key w artykule "Problemy z sandboxem". O semi-sandboxie nie słyszałem na naszym podwórku. Używa się niekiedy określenia pseudo-sandbox, ale z kolei brzmi ono zbyt pejoratywnie. Sporo ludzi jednak tak gra (w tym ja ostatnio, jak się okazało).

      Usuń
  4. Trochę odbiegne od tematu notki Czy ja u Was na blogu widziałem tabelkę k100 specjalnych cech potworów czy coś w tym stylu. Wiecie rzut kostką i wynik potwór ma k3 mutacje itp. Było to bardzo dobre narzędzie ale gdzieś mi umknęło.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie sądzę. U nas (tj. u mnie i u Oela) w zakładce Sandbox jest link do katalogu tabelek Konsumeterry. Tam masz dziesiątki różnych tabel k100. Facet szybciej płodzi taką tabelkę, niż ja wymyślam jedno hasło.

      Usuń